klik hier voor een afbeelding van de originele publicatie

klik op de foto voor een vergroting

Blunders deel je met anderen

Blunders opbiechten temidden van medecursisten baart kennis, wijsheid en zelfinzicht. Zoals een vroedvrouw een boreling begeleidt om via het geboortekanaal het licht te zien, zo begeleiden trainers, coaches en andere beroepskrachten via de bloomer-biecht-baarkrukmethode cursisten bij de ‘geboorte’ van helder zelfinzicht. Maar niet iedereen is geschikt voor deze werkvorm.

Bloomers is een Engels woord voor blunders, flaters en miskleunen. Biechten is iets bekennen waarover men zich schaamt of waarmee men verlegen is. Zittend op een baarkruk baren zwangere vrouwen ba­by's. Na de 'baarmoederlijke' duisternis aanschouwen zuigelingen het licht. Lest best vormt Socrates de laatste verbindende schakel in deze werkvorm. Hij gaat namelijk uit van de aanname dat alle wijsheid aanwezig is in ieder mens; alleen komt die kennis er niet altijd als vanzelfsprekend uit. De wijsheid, kennis en het zelfinzicht zijn te vergelijken baby's. Een vroedvrouw begeleidt de boreling via het geboortekanaal naar het licht. Professionals in de opleidingsbranche doen niet anders. Trainers, coaches, opleiders en andere beroepskrachten begeleiden op afstand en bevragen mensen om hen helder zelfinzicht te verschaffen.

Bloomer-biecht-baarkruk

'Geen mens is zonder fouten' en 'van je fouten leer je vaak het meest' zijn bekende gezegden die mond­jesmaat doorklinken in organisaties. Mensen kunnen verschillende dingen afleren en voorgoed achter zich laten: accepteren dat alles perfect moet zijn, van a tot z de controle willen hebben, polariseren, te veel verantwoordelijkheid nemen, projecteren, voor anderen denken en invullen, (ver)oordelen, zich schamen, hoogmoedig zijn, te snel en te gehaast zijn, dogmatisch zijn, anderen in een keurslijf rijgen. Missers worden niet gemakkelijk gedeeld, laat staan toegegeven. Verschillende redenen kunnen daar­aan ten grondslag liggen, bijvoorbeeld tekortschieten in communicatieve vaardigheden, schaamte, angst, perfectionisme, cultuur. Ook kan het maken van fouten een grote bron van stress vormen. In de bloomer-biecht-baarkruk krijgen mensen de kans hun fouten, missers en blunders openbaar te maken en deze 'biecht' te delen met anderen. Hierdoor leren niet alleen de 'brokkenpiloten' van hun fouten, maar krijgen ook anderen de kans niet in dezelfde valkuilen te tuimelen. Door middel van reflecteren op eigen doen en laten, worden denk- en bewustwordingsprocessen op gang gebracht. Cursisten leren ver­bindingen te leggen naar analoge situaties. Tot slot wordt er anticiperend naar toekomstige situaties ge­keken, hetgeen stressreducerend kan werken. Ter introductie en als opwarmer van deze methodiek vertelt de trainer een korte foutenanekdote uit eigen praktijk die de titel 'Hoe heb ik zo stom kunnen zijn...' draagt. Dit voorbeeld dient tevens om duidelijk te maken dat cursisten niet diep hoeven te graven naar missers. Het gaat soms om kleine stommiteiten met grote, onvoorziene, af en toe zelfs prettige gevolgen.

De methode kent de volgende vijf fasen.

1 Cursisten schrijven kort en krachtig hun fout, misser of blunder op.

2 Deze anekdotes worden verzameld en tot een waaier gevormd.

3 Een van de cursisten trekt één exemplaar.

4 De persoon van wie het relaas is, gaat in de bloomer-biecht-baarkruk zitten om te
, ,'biechten'

5 De anderen mogen ‘open vragen’ stellen. In de nabespreking worden ervaringen
.. gedeeld, leerpunten geïnventariseerd, verbindingen gelegd naar analoge
.. praktijksituaties en tips voor de toekomst meegegeven.

Deelname

Voorwaarde voor deelname aan deze werkvorm is dat deelnemers zich eerlijk, open en kwetsbaar kun­nen en durven opstellen en de zaken niet mooier voorspiegelen dan ze zijn. Actieve katholieke kerkgan­gers kunnen de werkvorm niet altijd waarderen. Zij vinden hem balanceren op de grens van het toelaat­bare in het kader van heiligschennis. Mensen die bang zijn om fouten te maken, zich schamen of zeer gesloten zijn, kunnen eveneens moeite hebben met deze werkvorm.

■ Deze werkvorm is geschreven door drs. Hilde Ham, directeur van 'Uniek en Anders', bureau voor bedrijfstrainingen